هوءَ منهنجي پهرين دعا آهي

        رڪارڊنگ ختم ڪري اسٽوڊيو مان ٻاهر نڪتس. هر ڪو وڃي چڪو هو. يونيورسٽي خالي ٿي ويئي هئي. 
ڪاريڊار لنگهي ٽيڪنالاجي بلاڪ مان ٻاهر نڪتس ۽ پورچ وٽ تعجب وچان بيهي رهيس. اکين کي اعتبار نه آيو. مان گلاب ۽ زينيا ۽ ٻاري ڏانهن ڏسندو رهيس. نه نه ائين ممڪن نه آهي! مان ست اٺ ڪلاڪ مشينن سان مٿو هڻندو رهيو آهيان. شايد ٿڪجي پيو آهيان. جيڪي ڪجھ ڏسي رهيو آهيان، منهنجي تصور جو گمان آهي. ان جو حقيقت سان ڪوبه واسطو نه آهي!

        تڏهن مون سنڌوءَ جو آواز ٻڌو. چيائين، “مان خواب نه آهيان.”

        تڏهن يقين آيم ته هوءَ سچ پچ سنڌو هئي ۽ مونکي اطلاع ڏيڻ بنا مون سان ملڻ آئي هئي.

        ماڻهو خزائن جي خواهش ڪندا آهن. عمارتن ۽ امارت جي آرزو ڪندا آهن. عيش عشرت جي تمنا ڪندا آهن. مان جڏهن به دعا لاءِ هٿ کڻندو آهيان، تڏهن سرجڻهار کان هڪ گھڙي لاءِ سنڌوءَ کي ڏسڻ جي دعا پنندو آهيان. هوءَ منهنجي پهرين دعا آهي. هوءَ ئي منهنجي آخري دعا آهي.

        سنڌوءَ پڇيو، “ڇا پيو ڏسين!”

        چيم، “اکين تي اعتبار نه ٿو اچيم.”

        چيائين، “ٽن ڪلاڪن کان تنهنجي اسٽوڊيو جي ٻاهران بيٺي آهيان.”

        “ٽن ڪلاڪن کان!” چيم، “بنڊل ته نه پئي هڻين!”

        وراڻيائين، “توکي بنڊل نه، بم هڻي سگھجي ٿو.”

        چيم، “اڙي بابا، تون مون کي اطلاع ته ڪرائي ڇڏين ها!”

        سنڌوءَ چيو، “اطلاع ڪيئن ڪرايان ها. تو هڪ ته خاموشي جو بورڊ هٽائي ڇڏيو آهي. مٿان وري صحتمند چوڪيدار بيهاري ڇڏيا اٿئي. سو اسٽوڊيو ۾ ته جيڪر فرشتا به توکي اطلاع نه ڏيئي سگھن ها!”

        پڇيومانس، “منجھند جي ماني کاڌي اٿئي؟”

        چيائين، “يونيورسٽي ڪينٽين تان سڙيل ڪباب وٺي کاڌا اٿم. هينئر بک ڪونهي.”

        “ته پوءِ هل.” چيم، “ڪٿي چانھ ٿا هلي پيئون.” اسين يونيورسٽي کان زيروپوائنٽ تائين پنڌ نڪري پياسين. واٽ تي کانئس پڇيم، “ڪيئن آئي آهين!”

        منهن تي مرڪ تري آيس. چيائين، “جيئن به آئي آهيان، پر بنا ٽڪيٽ نه آئي آهيان.”

        پڇيم، “ڪڏهن آئي آهين.”

        چيائين، “هينئر آئي آهيان ۽ توسان وڙهڻ آئي آهيان.”

        جھڪي، سڙڪ تان پٿر کڻي کيس ڏنم. چيم، “هڻ.” پٿر وٺي پري اُڇلائي ڇڏيائين. چيائين، “تون چريو ته نه ٿي پيو آهين!”

        چيم، “مان سڄو ڪڏهن هوس!”

        “مان مجبور آهيان، پابندين ۾ جڪڙيل آهيان.” چيائين، “تون ابتيون سبتيون حرڪتون ڪندو آهين، ته خبر اٿئي مان ڪيڏين مصيبتن کانپوءِ ڪوٽن مان ڪجھ دير لاءِ نڪري سگھندي آهيان.”

        حيرت وچان پڇيم، “ڪا حرڪت ڪئي اٿم.”

        “ڪا اهڙي تهڙي!” چيائين، “اڳ ته ٺٺولين ۽ ٽوڪن کي ڪڏهن هٿ ۾ آڻيندو هئين؛ هينئر ڪهڙي پئي هيئه جو سمجھاڻي وارو سڄو سمورو ڪالم لکي ويٺو هُئين!”

        پڇيم، “تنهنجي خيال ۾ اهو ڪالم نه لکڻ گھرجيم ها!”

        “ان ڪالم جي لکڻ جي ۽ سمجھاڻي ڏيڻ جي ڪا ضرورت نه هئي.” سنڌو بيهي رهي. مون ڏانهن منهن ڪندي چيائين، “جن توکي اڄ تائين قبول نه ڪيو آهي، برداشت نه ڪيو آهي، سي ان ڪالم کانپوءِ به توکي قبول نه ڪندا، توکي برداشت نه ڪندا.”

        چيم، “شايل تون ٺيڪ ٿي چوين.”

        سنڌوءَ چيو، “دنيا جو ڪهڙو اهو ليکڪ آهي، جنهن کي يڪراءِ قبول ڪيو ويو آهي، يا يڪراءِ رد ڪيو ويو آهي! هر ليکڪ کي محبت ۽ نفرت جي قوتن درميان لکڻو پوندو آهي.”

        “ترس، سنڌو.” مون سندس هٿ پنهنجي هٿ ۾ کڻي ورتو.

        هوءَ هلندي هلندي بيهي رهي.

        چيم، “مان فقط تنهنجي لاءِ ۽ تنهنجي ڪري لکندو رهيو آهيان. تون منهنجي قوت آهين، طاقت آهين، همٿ آهين. هر محاذ تي وڙهڻ لاءِ منهنجي جذبي جي سچائي آهين. پوءِ مون اهو ڪالم ڇو لکيو هو ان ڪالم لکڻ جي  آخر ضرورت ئي ڪهڙي هئي!؟”

        هڪدم سخت لهجي ۾ چيائين، “دشمنن ۾ پاڻ وڻائڻ جي جستجو.”

        “نه ، نه. ائين نه آهي!” هڪدم چيم، “مون ڪجھ سمجھائڻ ٿي چاهيو.”

        چيائين، “سمجھائڻ جي ڪا ضرورت نه آهي. جيڪڏهن وري سمجھاڻي ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي اٿئي ته ما ڪڍنديمانءِ.”

        کلي پيم، چيم، “منهنجي اڇي ڏاڙهيءَ جو به لحاظ نه ڪندينءَ؟”

        ٽهڪ ڏيئي کلي پيئي. پنهنجن وارن ۾ چانديءَ جهڙيون چمڪندڙ چڳون ڏيکاريندي چيائين، “نه.”